دولت توافقی در جنوب یمن بازهم به در بسته خورده است 

گروه بین الملل-مصطفی مطهری*: تشکیل دولت در جنوب یمن در قالب توافق ریاض میان دولت مستعفی هادی و شورای انتقالی به ابتکار سعودی ها اگرچه توانست بعد از مدت ها کش و قوس به فرجام برسد، اما شواهد از همان ابتدا گویای آن بود که این توافقات تنها بر روی کاغذ قابل استناد هستند. بطوریکه اگر نگاهی گذرا به دامنه اتفاقات و تعارضات در جنوب در طی چند سال اخیر بیندازیم به وضوح خواهیم دید که هرگونه سازش و توافق میان این دو جریان وابسته یمنی غیر ممکن به نظر می رسد؛ چرا که هر کدام از آنها تنها بر اساس فشار حامیان منطقه ای خود یعنی ریاض و ابوظبی حاضر به مذاکره با هم شده اند. وگرنه هر لحظه مترصد کوچکترین فرصتی هستند تا طرف مقابل را سرنگون کرده و ساقط سازند.

به گزارش بولتن نیوز، واقعیت این است که متعاقب با خارج شدن کنترل اوضاع و مدیریت سیاسی جنوب یمن از دست دولت مستعفی هادی، روز به روز به دامنه نفوذ و قدرت نیروهای شورای انتقالی در جنوب افزوده شده است؛ از این شورای انتقالی نمی خواهد آنچه را که با تلاش در میدان نبرد بدست آورده، به آسانی تقدیم دولت مستعفی هادی کند. از این رو هر بار با وارد کردن ایراداتی به توافق ریاض، به سمت کارشکنی در توافق گام بر می دارد.

در حقیقت توافق ریاض که قرار بود به تنش های میان شورای انتقالی جنوب و دولت مستعفی هادی در مناطق جنوبی پایان دهد، نه تنها نتوانسته است شرایط را برای آرامش و ثبات نسبی در مناطق مورد مناقشه میان طرفین فراهم سازد بلکه اختلافات درونی در ذیل پذیرش مفاد این توافق نامه موجب شکل گیری تعارضات در عرصه های میدانی نیز شده است که مشاهدات اخیر نمونه هایی از این اتفاقات می باشد.

از نظر کمیته ریاستی شورای انتقالی، تقسیم حتی برابر مناصب دولتی میان آنها با دولت مستعفی و قرار گرفتنشان تحت نظارت و مدیریت دولتی که رییس جمهور و نخست وزیر آن از دولت مستعفی هستند، می تواند پایانی بر رویای آنها برای تشکیل یک دولت در جنوب باشد. چرا که شورای انتقالی یمن در فرآیند برندسازی خود علاوه بر معرفی، تثبیت و تحکیم موقعیت خود، از پروژه راهبردی جدایی طلبانه خود برای آینده جنوب جدا از شمال پرده برداشت؛ در واقع در زمینه همکاری های میان شورای انتقالی با دولت مستعفی در مسیر نبرد با صنعاء بود که ایده جدایی جنوبی ها از جانب شورای انتقالی یمن سیاستگذاری شد؛ بطوریکه فعالیت های شورای انتقالی در مسیر جدایی جنوب از تمامیت جغرافیایی یمن با باز شدن روزافزون درهای فعالیت سیاسی – نظامی – امنیتی آنها در صحنه میدانی یمن، وارد کارزار یمن در قالب اهداف و برنامه های شورای انتقالی برای جنوب شد.

 از سوی دیگر نیز باید خاطر نشان کرد که قرار گرفتن در درون دولت پیشنهادی برآمده از توافق ریاض، نه تنها از دامنه و حدود کنش گری آنها(شورای انتقالی جنوب) در مناطق جنوبی می کاهد بلکه از قابلیت های میدانی آنها در عرصه نظامی در محورهای درگیری نیز خواهد کاست. و همین امر موجب تضعیف روزافزون آنها در برابر دولت مستعفی در طول زمان خواهد شد. قابل ذکر است که شورای انتقالی جنوب از همان ابتدای شکل گیری فاقد هرگونه تقارن هویتی – ارزشی با دولت مستعفی هادی بود. به عبارت دیگر اینکه از حیث ایدئولوژیکی، شورای انتقالی جنوب دارای ماهیتی متفاوت از گزاره های ارزشی و انگیزشی با دولت هادی بود.

بنابراین با توجه به رویدادهای تعارضی در جنوب باید گفت که عدم اعتماد میان طرفین درگیر در بندر عدن و مسابقه میان آنها برای کنار زدن دیگری و تحمیل نگاه و برنامه های خود بر طرف دیگر در مسیر بدست گیری اداره جنوب، موجب شده است تا جنوب یمن هر روز آبستن اتفاقات جدیدی در ارتباط با اصطکاک و سایش های مطالباتی میان نیروهای شورای انتقالی و دولت مستعفی باشد.

و اما در نهایت باید خاطر نشان کرد که توافق ریاض بازخورد فعالیت های سعودی برای حل بحران، چالش ها و تهدیدها در مسیر دستیابی آنها به منافع و اهداف تعیین شده در جنوب یمن می باشد که بواسطه تعارض و منازعه میان دولت هادی و شورای انتقالی هر روز محدودتر و شکست خورده تر به نظر می رسد. در واقع تشکیل دولت مشارکتی و توافقی بر اساس توافق ریاض می تواند این قابلیت را به سعودی بدهد تا به عنوان بازیگردان اول صحنه اتفاقات در جنوب یمن در بعد سیاسی به ادامه فعالیت و کنش گری بپردازد. با وجود این شاخص ها می باشد که ریاض برای حفظ توافقات به دست آمده دست به دامان سفرای کشورهای ابرقدرت شده است.